4.4 Doelstellingen per leeftijdsgroep
Onderbouw
Onder de onderbouw vallen de leeftijdscategorieën JO7, JO8, JO9, J010, J011. Deze fase is uitermate geschikt voor het verbeteren van alle technische handelingen. Hiervoor zijn veel balcontacten een vereiste.
JO6 en JO7– Leren beheersen van de bal
Kenmerkend voor deze groep is dat deze kinderen van 4-6 jaar een globaal beeld hebben van voetballen. De bedoeling van het spel, de regels, de competitie, de handelingen en vaardigheden worden nog niet beseft. Van enig gevoel om dingen samen te doen is nog geen sprake. Voor deze groep is één ding helder, er zijn geen doelstellingen. Géén langdurige concentratie, geen verhalen over hoe het spel gespeeld moet worden, maar spelletjes met de bal, wennen aan elkaar, de bal, de omgeving e.d. zijn de belangrijkste “doelstelling”. Slechts aanwijzingen in de trant van: “doe mee”, “pak die bal af”, “naar voren”, “naar de goal” horen bij de belevingswereld van deze kinderen. Ieder seizoen (tweemaal; voorjaars en najaar competitie) bepalen we welke kinderen eraan toe zijn om wedstrijden 4/4 in competitieverband te spelen. In overleg met de ouders wordt bepaald of hun kind ook daadwerkelijk al aan wedstrijden wil deelnemen. Voor de spelers die niet structureel wedstrijden spelen worden ad-hoc wedstrijden georganiseerd (onderling of tegen andere tegenstanders).
JO8 en JO9– Doelgericht leren handelen met de bal
Voor deze groep geldt dat spelplezier het allerbelangrijkst is! Het spelenderwijs leren beheersen van de bal (handelingen met bal) en alles wat invloed heeft op het spel staat voorop. Het gevoel voor de bal ontwikkelt zich meer en meer. Het doelgericht toepassen van handelingen met de bal (techniek), zoals aannemen, passen, dribbelen, drijven, schieten et cetera is het belangrijkste om deze groep te trainen. Al deze handelingen worden zowel met het linker- als het rechterbeen aangeleerd. Op de dinsdag traint deze groep gemixt (gelijke kansen).
Bij de spelertjes die al enige vaardigheid hebben wordt begonnen met toelichting van een veldbezetting, het kluitjesvoetbal omzetten naar uit elkaar spelen, leren begrijpen wat het verschil is tussen verdediger zijn of aanvaller en dergelijke. Hiervoor worden de verschillende variaties van de vormen 1:1, 2:1 en 2:2 gebruikt. Belangrijke voorwaarde is dat kinderen zelfstandig in staat zijn een voetbalspel te spelen. Hiermee wordt bedoeld het zelfstandig starten van het spel en gedragsregels kunnen toepassen (bijvoorbeeld even wachten na een doelpunt tot iedereen weer bij zijn “eigen” doel staat), omgaan met veranderingen (veld groter of kleiner maken, goal groter of kleiner maken), het wisselen van functie (van “verdediger” tot “aanvaller”).
Techniek
Deze leeftijdsgroep maakt nadrukkelijk kennis met technische vormen, hier wordt een belangrijk deel van de basis gelegd.
Lichaamscoördinatie
Daarnaast wordt in warming-up voor iedere training gestart met ontwikkeling van lichaamscoördinatie door het toepassen van ASM-oefeningen.
JO10, JO11, JO12 – Leren samen doelgericht te spelen
Deze leeftijdsgroepen moeten leren omgaan met de bal en alle overige weerstanden met beide voeten (links en rechts) in alle richtingen (voor, achter, links en rechts). Hierbij komt de jaarplanning naar voren, waarin alle onderdelen aan bod komen. Deze wordt bewaakt door de trainer en het schema wordt regelmatig geverifieerd. Het gaat bij deze groepen (nog) niet om volledige trainingen maar om het trainen van de belangrijkste onderdelen. Techniekvormen, veldbezetting en de basis naar een “echt” positiespel m.b.v. 3:3, 3:4 en 4:4 partijspelletjes komen hierbij aanbod. Deze leeftijdsgroepen zijn zeer ontvankelijk voor datgene wat de trainer aanbiedt. De spelers met deze leeftijd kunnen perfect gevormd worden. Samenspel ‘teamwork’ krijgt meer betekenis en dat manifesteert zich in meer begrip voor de tegenstander, dekken en vrijlopen. Binnen de wedstrijd (6 tegen 6) is er meer begrip en aandacht voor het omgaan met de ruimte. Op de dinsdag trainen zij gemixt. Zodoende kunnen de spelers wennen aan de onderlinge weerstanden. Draagt tevens bij aan gelijke kansen.
Techniek
In deze leeftijdsgroep wordt nog nadrukkelijk aandacht besteed aan technische vormen. Meer dan bij J08 en J09 wordt aandacht gegeven hoe de techniek functioneel toe te passen in partij- en wedstrijdvormen.
Lichaamscoördinatie
Daarnaast wordt in warming-up voor iedere training gestart met ontwikkeling van lichaamscoördinatie door het toepassen van ASM-oefeningen.
Middenbouw
Vanaf de middenbouw wordt er op groot veld 11 x 11 gespeeld. De middenbouw bestaat uit JO13 en JO15 en staat in het teken van veranderingen op zowel voetbal als individueel gebied. Ook begint in deze periode de puberteit en maken de meeste spelers een groeispurt mee.
JO13/14 – Leren spelen vanuit een basistaak.
Deze leeftijdsgroep wordt in twee blokken verdeeld. In het eerste leeftijdsblok staat de overgang van half naar “groot” heel veld centraal en de uitbreiding van het noodzakelijke samenspel. Tactisch gezien worden de basistaken (per positie en als team) van de 1:4:3:3-organisatie (punt naar voren en naar achteren op het middenveld) aangeleerd. De handelingen die bij bepaalde taken en posities in het team horen, worden duidelijker zichtbaar en dit kost weer de nodige tijd om zich lekker te voelen in deze nieuwe situatie. Verder worden de voetbalhandelingen (met en zonder bal) verder uitgebreid en onderhouden. De uitvoering vraagt meer doelgerichtheid, precisie en timing. De principes van aanvallen en verdedigen zullen hoe langer hoe meer en beter het handelen van de spelers gaan sturen.
JO15 – Afstemmen basistaken binnen een team
Deze leeftijdsgroep is zeer goed in staat om de teamtaken, taken per linie/positie te ontwikkelen en samen met medespelers in te vullen. De trainingsvormen zijn gericht op het ontwikkelen van het positiespel. Bij deze leeftijdsgroep moet het besef ontwikkeld worden dat voetbal meer een spel is van zonder bal actief zijn, dan met bal. Het verder ontwikkelen van de techniek, in combinatie met specifieke positiespeloefeningen blijven belangrijke onderdelen van de trainingen. In deze leeftijdsgroep spelen de nogal uiteenlopende fysieke ontwikkeling van spelers een belangrijke rol. De fysiek “forse” spelers kunnen vooral als zij een groeispurt meemaken niet meer datgene brengen wat zij van zichzelf gewend waren. De trainer speelt hierbij en belangrijke rol door spelers het vertrouwen te blijven geven, en te bewaken dat de inspanningen die door spelers gebracht worden in overeenstemming zijn met de fysieke belastbaarheid van dat moment. De fysiek minder ontwikkelde spelers moeten juist vertrouwen krijgen om zich te wapenen tegen de fysiek sterkere tegenstanders en medespelers, denk hierbij aan het gebruik maken van functionele techniek, “ontlopen” van fysieke duels, sprintduels voorkomen door goed positie te kiezen, enzovoorts. De veldbezetting (organisatie) bij de JO15 is nog steeds 1:4:3:3 met de punt naar voren en naar achteren op het middenveld.
Vanaf deze leeftijdscategorie zal per training meer tijd besteed worden aan lichaamscoördinatie. Ook zal er vanaf de onder vijftien gewerkt worden volgens de voetbal conditionele trainingen van Verheyen (VCT)
Onder dertien en veertien passen in hun voetbalvormen ASM toe.
Bovenbouw
De periode in de bovenbouw wordt, naast het herhalen van het eerder geleerde, gebruikt om tactische zaken aan de orde te stellen. Het vertrouwde 1:4:3:3 met punt naar voren op het middenveld wordt bij JO17 afgewisseld met meerdere spelsystemen. Bij de JO19 wordt de basis organisatie van de selectie (of een andere organisatie) toegevoegd.
JO16/17– Spelen als een team
In grote lijnen een vervolg op de genoemde aspecten bij JO15. Spelers moeten steeds beter gaan begrijpen dat een aantal kwaliteiten waarin zij nu nog beter zijn dan hun leeftijdsgenoten (zoals snelheid of fysiek) steeds meer gecompenseerd worden door inzicht bij tegenstanders. Door te werken aan meer voetbal(tactische)vaardigheden worden de spelers minder afhankelijk gemaakt van één enkele kwaliteit, maar kunnen ze meer gaan variëren. De basis wordt gelegd voor het ontwikkelen van eigen verantwoordelijkheid en inzicht in teambelang. In het spel probeert deze junior nogal eens acties uit die weinig rendement voor het team opleveren. Het is de periode van het uitproberen van zaken die echt bij het individu horen. Zichzelf willen manifesteren en bewijzen is een belangrijke drijfveer. De coach zal op een strategische wijze proberen het handelen van deze spelers naar de teamprestatie toe te werken.
JO18/19 – Presteren als team in de competitie
De speler in JO19 is nog niet volleerd, maar hij is beter bestand tegen weerstanden en moeilijkheidsfactoren in het spel. Het op elkaar letten en becommentariëren wordt genuanceerder en meer gericht op het collectieve resultaat. Het verhogen van het rendement en het “wedstrijdrijp” maken van de spelers moet worden afgerond. Ultieme uitdaging voor de coach is dat elf spelers hetzelfde waarnemen en interpreteren en overeenkomstig hun taak, positie in het veld, zo effectief mogelijk handelen. In overleg met TC-senioren en trainers senioren worden spelers gebracht naar het seniorenvoetbal. Voor de één betekent dit het aansluiten bij de selectie en O23 team en voor een ander betekent het dat hij genoegen moet nemen met een lager prestatieniveau.
JO23 – Presteren als team bij senioren
Een speler uit de JO23-1 welke om negentienjarige leeftijd nog niet toe is aan de stap naar de 1e selectie komt in JO23-1 team. Deze spelers krijgen via deze manier een aantal jaar de tijd om zich door te ontwikkelen tot een potentiële 1ste elftalspeler. Het JO23-1 team maakt deel uit van de seniorenselectie.
